Hiệu chuẩn, hiệu chỉnh và kiểm định đều là những hoạt động được thực hiện trên các thiết bị/ máy móc nhưng chúng khác nhau hoàn toàn về bản chất. Để nhận biết, chọn lựa và áp dụng các dịch vụ phù hợp, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về điểm khác biệt giữa chúng.

1. Hiệu chuẩn

  • Hiệu chuẩn được định nghĩa là “”hoạt động xác định, thiết lập mối quan hệ giữa giá trị đo của chuẩn đo lường, phương tiện đo với giá trị đo của đại lượng cần đo””, trong đó:
  • Chuẩn đo lường là phương tiện kỹ thuật để thể hiện, duy trì đơn vị đo của đại lượng đo và được dùng làm chuẩn để so sánh với phương tiện đo hoặc chuẩn đo lường khác.
  • Phương tiện đo là phương tiện kỹ thuật để thực hiện phép đo.
  • Phép đo là tập hợp những thao tác để xác định giá trị đo của đại lượng cần đo.

Theo Luật Đo lường số 04/2011/QH13 ngày 11 tháng 11 năm 2011

2. Kiểm định là gì?

Kiểm định là hoạt động kỹ thuật theo một quy trình nhất định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp của sản phẩm, hàng hoá với yêu cầu quy định trong quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.(Theo Luật Chất lượng Sản phẩm hàng hóa số 05/2007/QH12 ngày 21 tháng 11 năm 2007)

Kiểm định an toàn hay kiểm định kỹ thuật an toàn là hoạt động kỹ thuật theo một quá trình kiểm định nhằm đánh giá và xác nhận sự phù hợp tình trạng kỹ thuật an toàn của đối tượng kiểm định được quy định trong các quy chuẩn kỹ thuật hoặc tiêu chuẩn kỹ thuật tương ứng đối với đối tượng kiểm định.

3. Hiệu chỉnh là gì?

Hiệu chỉnh là chỉnh sửa những sai sót của máy móc, thiết bị nhằm đạt một độ chính xác và độ tin cậy cần thiết của máy móc, thiết bị.

Hiệu chỉnh một thiết bị đo là hoạt động kiểm tra và điều chỉnh (nếu cần thiết) sao cho kết quả ở đầu ra đồng bộ với những yếu tố đầu vào của nó trong dải đo được quy định. Nếu như không được hiệu chỉnh đúng thì một trang bị hiện đại như thế nào cũng sẽ vô dụng.

4. Phân biệt Hiệu chuẩn, kiểm định và hiệu chỉnh

Hiệu chuẩn phương tiện đo là thiết lập mối tương quan giữa đo lường và phương tiện đo. Mục đích của hiệu chuẩn là xác định độ lệch, sai số của thiết bị/ máy móc sau một khoảng thời gian sử dụng. Dựa vào kết quả hiệu chuẩn, khách hàng quyết định xem thiết bị có cần điều chỉnh hoặc có thích hợp sử dụng nữa hay không. Hiệu chuẩn không mang tính chất bắt buộc

Kiểm định là việc xác định, xem xét sự phù hợp của phương tiện đo so với yêu cầu pháp lý có đạt các chỉ tiêu kỹ thuật cụ thể hay không, kết quả do cơ quan kiểm định nhà nước xác định là đạt hoặc không đạt. Kiểm định mang tính chất bắt buộc đối với các phương tiện đo có trong “”Danh mục các thiết bị bắt buộc kiểm định”” theo Thông tư số 23/2013/TT-BKHCN ngày 26/9/2013 của Bộ Khoa học và Công nghệ. Việc kiểm định phương tiện đo do kiểm định viên đo lường thực hiện thống nhất theo các quy trình kiểm định. Thiết bị đo sau khi kiểm định đạt yêu cầu được dán tem kiểm định hoặc cấp giấy chứng nhận kiểm định của cơ quan quản lý Nhà nước về đo lường hoặc cơ sở được uỷ quyền kiểm định Nhà nước và có giá trị pháp lý trong cả nước.

Hiệu chỉnh là chỉnh sửa những sai sót của máy móc, thiết bị nhằm đạt một độ chính xác và độ tin cậy cần thiết của máy móc/ thiết bị. Hiệu chỉnh một thiết bị đo là hoạt động kiểm tra và điều chỉnh (nếu cần thiết) sao cho kết quả ở đầu ra đồng bộ với những yếu tố đầu vào của nó trong dải đo được quy định.

Hiệu chuẩn và kiểm định giống nhau về bản chất kỹ thuật: đó là việc so sánh phương tiện đo với chuẩn để đánh giá sai số/ độ lệch và các đặc trưng kỹ thuật, đo lường khác. Khác nhau là kiểm định theo yêu cầu của pháp lý, bắt buộc áp dụng trong khi hiệu chuẩn là tự nguyện.

Bên cạnh đó, hiệu chỉnh hoàn toàn khác biệt về bản chất, với mục đích chính là điều chỉnh, sửa chữa thiết bị về lại độ chính xác tin cậy. “